SOCIEDAD Y CIUDADANÍA: A.sociedade.de.Antigo.Réxime

Nesta actividade describiremos os trazos fundamentais da sociedade do Antigo Réxime ou Idade Moderna. En xeral, podemos dicir que presenta máis similitudes coa Idade Media que co mundo contemporáneo. A posición social que cadaquén ocupaba viña determinada polo nacemento e pola función desempeñada. Non todas as persoas eran iguais ante a lei. Había uns grupos sociais (estamentos) privilexiados, que eran a nobreza e o clero. Estes vivían das rendas que recibían polo alugamento das súas grandes propiedade. Xunto a eles atopamos un amplísimo grupo (que recibía distintos nomes nos países europeos), o “terceiro estado”, que carecía de privilexios e vivía do seu traballo. Neste grupo dábanse grandes diferenzas canto á situación económica e a riqueza.

A inmensa maioría da poboación estaba constituída polo campesiñado (que formaba parte do terceiro estado), que malvivía explotando unhas terras que non eran súas. Para entendermos as dificultades polas que pasaban estudaremos, finalmente, as características da agricultura neste período.

2. Descrición da actividade

2.1 Introdución

Nesta actividade perséguese como obxectivo básico coñecer os trazos máis salientables da sociedade propia do Antigo Réxime, así como os grupos sociais que a integran. Finalmente, e tendo en conta que a agricultura é a actividade económica básica á que se dedican os membros desta sociedade, proponse unha tarefa na que moi resumidamente se poida comprobar como esta actividade mantén, en liñas xerais, as características da Idade Media.

Na época do Antigo Réxime asistimos ao mantemento dunha sociedade de tipo estamental, herdada da época medieval. Un estamento era un grupo social relativamente pechado, ao que se pertencía por nacemento ou pola función social desempeñada. Os estamentos eran a nobreza, o clero e un terceiro que recibía distintas denominacións (en España utilizouse a expresión “xente do común”, en Francia “terceiro estado”). Os dous primeiros gozaban de privilexios, sobre todo de tipo económico (non pagaban impostos) e de tipo xurídico (eran xulgados por leis e tribunais propios). A xente do común pagaba impostos e non tiña privilexios xurídicos o que daba lugar a profundas desigualdades entre as persoas, sen que a súa situación practicamente variase ao longo da súa vida.

@ Na tarefa 1 traballaremos sobre as características da sociedade do Antigo Réxime.

& Consulte o libro de texto de referencia na unidade 4, páxina 66, para ampliar contidos.

Pódense atopar diferenzas no interior de cada estamento. Na nobreza adoita distinguirse entre alta e baixa nobreza, en función da súa riqueza económica e da súa importancia social. O mesmo ocorre entre o alto clero (en situación moi similar á alta nobreza) e o baixo clero (máis próximo á xente do común). Pero o grupo máis variado era o da xente do común, onde atopamos desde mendigos e vagabundos que malviven nas cidades, ata ricos banqueiros e comerciantes. Entre a xente do común destacaba a denominada burguesía (comerciantes, artesáns, banqueiros, algúns funcionarios, etc.) que acumulara grandes fortunas grazas ás súas actividades. Malia todo, a maioría da poboación constituíana campesiños que traballaban terras que non eran de seu e pagaban rendas por cultivalas. A súa situación foi moi difícil ao longo do Antigo Réxime.

@ Na segunda tarefa recoñeceremos os tres estamentos existentes e caracterizarémolos segundo os privilexios e a función social. Así mesmo, incluiremos algúns exemplos concretos de persoas no grupo que lles corresponde.

& Para ampliar contidos nesta tarefa consulte o libro de referencia na unidade 4 (páxina 66) e na unidade 6 (páxina 98).

A agricultura era a ocupación principal da maior parte da poboación e a principal fonte de riqueza durante o Antigo Réxime. No seu conxunto non experimentou avances significativos con respecto aos séculos medievais. A maior parte das terras pertencía á nobreza e ao clero, pero estes non as cultivaban directamente senón que as arrendaban a campesiños para a súa explotación a cambio do cobramento dunhas rendas aos campesiños. O atraso tecnolóxico e a orientación da produción agrícola cara ao autoconsumo son trazos definidores da agricultura da época.

@ Realizaremos unha síntese dos trazos da agricultura do Antigo Réxime na tarefa 3.

& Na unidade 4, páxina 68, do texto de apoio de 4º de ESO terá indicacións complementarias.

2.2 Tarefas

§ Tarefa 1: Características da sociedade estamental.

§ Tarefa 2: Os grupos sociais.

§ Tarefa 3: As actividades agrícolas.

2.2.1 Tarefa 1: Características da sociedade estamental

A sociedade estamental definíase pola desigualdade ante a lei e a existencia de privilexios. Os estamentos eran grupos pechados aos que se pertencía por nacemento ou pola función social. Repase os contidos da introdución e realice o que se pide.

§ A) Coloque un “V” (verdadeiro) ou un “F” (falso) a continuación de cada unha das seguintes afirmacións relacionadas coa sociedade estamental:

	V/F
a) Todas as persoas son iguais ante a lei
b) A posición social dos individuos vén determinada polo nacemento e a función que realizan
c) Na sociedade estamental non existen privilexios
d) Existen tres estamentos

§ B) Constrúa unha frase que defina o termo “estamento”coas seguintes palabras:

Leis propias

Grupo social

Conxunto de persoas

Nacemento e función social

Autoavaliación

§ A)

	V/F
a) Todas as persoas son iguais ante a lei	F
b) A posición social dos individuos vén determinada polo nacemento e a función que realizan	V
c) Na sociedade estamental non existen privilexios	F
d) Existen tres estamentos	V

§ B)

– Grupo social con leis propias formado por un conxunto de persoas que teñen igual nacemento e función social.

2.2.2 Tarefa 2: Os grupos sociais

A sociedade estamental estaba integrada pola nobreza, o clero e a xente do común. Eran grupos definidos polos seus privilexios e pola función social. O grupo máis variado era a xente do común, onde se atopaban campesiños e burguesía xunto a grupos marxinais (mendigos, vagabundos, pobres, etc.). Repase os contidos e realice o que se pide.

§ Complete os seguintes cadros sobre os grupos integrantes da sociedade estamental do xeito que se indica deseguido:

A) Complete os espazos en branco fixándose nos exemplos que aparecen xa cubertos:

Estamento	Privilexiado ou non privilexiado	Función social
Nobreza
		Procurar a salvación da sociedade por medio da oración
	Non privilexiado

§ B) Relacione os seguintes personaxes co estamento que lle correspondería a cada un deles, seguindo o exemplo:

Personaxe	Estamento
Campesiño
Fidalgo	Nobreza
Bispo
Burgués
Cabaleiro
Cura
Duque

Autoavaliación:

§ A)

Estamento	Privilexiado ou non privilexiado	Función social
Nobreza	PRIVILEXIADO	LOITAR POLA DEFENSA DA SOCIEDADE
CLERO	PRIVILEXIADO	Procurar a salvación da sociedade por medio da oración
XENTE DO COMÚN	Non privilexiado	TRABALLAR PARA ALIMENTAR A SOCIEDADE

§ B)

Personaxe	Estamento
Campesiño	XENTE DE COMÚN
Fidalgo	NOBREZA
Bispo	CLERO
Burgués	XENTE DO COMÚN
Cabaleiro	NOBREZA
Cura	CLERO
Duque	NOBREZA

2.2.3 Tarefa 3: As actividades agrícolas

A agricultura era a actividade á que se dedicaba a maior parte da poboación na Europa do Antigo Réxime. Constituía a principal fonte de riqueza, como fonte de alimentos e como fonte de rendas. Os campesiños traballaban a terra doutras persoas (nobreza e clero, sobre todo) e pagaban rendas pola súa explotación. As técnicas estaban moi atrasadas e producíanse sobre todo cereais destinados ao autoconsumo.

§ Complete o texto sobre a agricultura do Antigo Réxime, empregando para iso os termos indicados deseguido:

autoconsumo	campesiños	anticuados	nobreza
barbeito	clero	colleita

“ A propiedade das terras pertencía á .......................... e ao .........................., estamentos privilexiados. Nelas traballaban .........................., que debían entregar a maior parte da .......................... recollida.

Os instrumentos agrícolas eran ..........................; utilizábanse técnicas como a do .........................., que deixaba parte da terra sen cultivar. A produción obtida orientábase cara ao .......................... porque non había excedentes.

Autoavaliación

“A propiedade das terras pertencía á nobreza e ao clero, estamentos privilexiados. Nelas traballaban campesiños, que debían entregar a maior parte da colleita recollida.

Os instrumentos agrícolas eran anticuados; utilizábanse técnicas como a do barbeito, que deixaba parte da terra sen cultivar. A produción obtida orientábase cara ao autoconsumo porque non había excedentes.

3. Materiais

3.1 Textos de apoio ou de referencia

§ Calquera libro de texto desta materia correspondente a 4º de ESO; recoméndase particularmente o da editorial Santillana-Obradoiro:

– Tarefa 1: unidade 4, páxina 66.

– Tarefa 2: unidade 4 (páxina 66) e unidade 6 (páxina 98).

– Tarefa 3: unidade 4, páxina 68.

SOCIEDAD Y CIUDADANÍA

Páginas

martes, 5 de febrero de 2013

A.sociedade.de.Antigo.Réxime

No hay comentarios:

Publicar un comentario